Okres wypowiedzenia umowy o pracę: co warto wiedzieć?

Wypowiedzenie umowy o pracę to jeden z kluczowych aspektów prawa pracy, który często budzi wiele pytań i wątpliwości. Obejmuje on różne zasady w zależności od rodzaju umowy i stażu pracy. W artykule przyjrzymy się bliżej, jak wygląda okres wypowiedzenia w 2025 roku, jakie są jego zasady i co warto wiedzieć na ten temat.

Jakie są zasady wypowiedzenia umowy o pracę?

Wypowiedzenie umowy o pracę to jednostronne oświadczenie woli jednej ze stron dążące do zakończenia stosunku pracy po upływie określonego czasu. W praktyce oznacza to, że pracownik lub pracodawca mogą zakończyć współpracę bez potrzeby zgody drugiej strony. Warto zaznaczyć, że w przypadku umów na czas określony, nieokreślony i na okres próbny, okres wypowiedzenia jest uzależniony od stażu pracy u danego pracodawcy.

Okres wypowiedzenia jest różny w zależności od stażu pracy i przedstawia się następująco:

• 2 tygodnie – dla pracowników zatrudnionych krócej niż 6 miesięcy,
• 1 miesiąc – dla pracowników zatrudnionych co najmniej 6 miesięcy,
• 3 miesiące – dla pracowników zatrudnionych co najmniej 3 lata.

Jak liczyć okres wypowiedzenia?

Okres wypowiedzenia nie rozpoczyna się w dniu złożenia wypowiedzenia. W przypadku umów liczonych w miesiącach, okres wypowiedzenia zaczyna się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu złożenia wypowiedzenia. Jeśli okres jest liczony w tygodniach, zaczyna się od pierwszej niedzieli po dniu złożenia wypowiedzenia. Dla przykładu, jeśli pracownik złoży wypowiedzenie 15 lutego 2025 roku, miesięczny okres wypowiedzenia rozpocznie się 1 marca i zakończy 31 marca.

W przypadku umów na czas próbny okres wypowiedzenia jest krótszy, co związane jest z krótszym stażem pracy:

• 3 dni robocze – jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
• 1 tydzień – jeśli okres próbny trwa dłużej niż 2 tygodnie,
• 2 tygodnie – jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Czy można skrócić okres wypowiedzenia?

Skrócenie okresu wypowiedzenia jest możliwe, ale pod pewnymi warunkami. Pracodawca może skrócić trzymiesięczny okres wypowiedzenia do jednego miesiąca w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji firmy, a także z innych przyczyn niedotyczących pracownika. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie za pozostały okres wypowiedzenia. Skrócenie okresu wypowiedzenia jest również możliwe za zgodą obu stron stosunku pracy, co można ustalić w trakcie trwającego już okresu wypowiedzenia.

Jakie są obowiązki pracownika w okresie wypowiedzenia?

W okresie wypowiedzenia pracownik ma obowiązek świadczyć pracę na dotychczasowych warunkach, chyba że zostanie z tego obowiązku zwolniony przez pracodawcę. Pracownik może również wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy, a pracodawca ma obowiązek wypłacenia wynagrodzenia za ten okres. Warto podkreślić, że w przypadku wypowiedzenia z inicjatywy pracodawcy, pracownikowi przysługują dni wolne na poszukiwanie nowej pracy:

• 2 dni robocze w przypadku dwutygodniowego lub jednomiesięcznego wypowiedzenia,
• 3 dni robocze w przypadku trzymiesięcznego wypowiedzenia.

Jakie są prawa pracownika w okresie wypowiedzenia?

Pracownik, który otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony, ma prawo do poznania przyczyny zwolnienia, którą pracodawca musi podać w uzasadnieniu wypowiedzenia. Może również wystąpić do sądu pracy, jeśli uzna, że wypowiedzenie było bezzasadne. Dodatkowo, w niektórych przypadkach, pracownik ma prawo do odprawy, jeśli wypowiedzenie nastąpiło z przyczyn niezależnych od niego, takich jak redukcja zatrudnienia.

Warto pamiętać, że okres wypowiedzenia jest czasem, w którym pracownik i pracodawca mają możliwość przygotowania się do zakończenia współpracy, a także do podjęcia nowych zobowiązań.

Jakie są sposoby rozwiązania umowy o pracę?

Umowę o pracę można rozwiązać na kilka sposobów. Najczęściej stosowanym jest rozwiązanie za wypowiedzeniem, które może nastąpić zarówno z inicjatywy pracownika, jak i pracodawcy. Innym sposobem jest rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron, co wymaga zgody obu stron i wspólnego ustalenia terminu zakończenia współpracy. Możliwe jest również rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia, ale tylko w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez pracodawcę lub pracownika.

Warto podkreślić, że rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia jest trybem natychmiastowym, co oznacza, że umowa kończy się z dniem złożenia odpowiedniego oświadczenia.

Kiedy pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia?

Pracownik ma prawo rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia tylko w szczególnych przypadkach, takich jak:

• otrzymanie orzeczenia lekarskiego stwierdzającego szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie,
• ciężkie naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika, takich jak niepłacenie wynagrodzenia.

W takich sytuacjach pracownik musi poinformować pracodawcę na piśmie o powodach rozwiązania umowy.

Jakie są obowiązki pracodawcy przy wypowiedzeniu umowy?

Przy wypowiedzeniu umowy o pracę pracodawca ma obowiązek podać uzasadnioną i rzeczywistą przyczynę zwolnienia, a także poinformować pracownika o prawie do odwołania się do sądu pracy. Dodatkowo, pracodawca powinien wystawić pracownikowi świadectwo pracy oraz dokonać jego wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni od zakończenia umowy. Pracodawca ma także prawo zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, pod warunkiem zachowania wynagrodzenia.

Czy możliwe jest rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron?

Rozwiązanie umowy na mocy porozumienia stron jest najbardziej polubownym sposobem zakończenia współpracy, który wymaga zgody obu stron. Każda ze stron może wyjść z inicjatywą zawarcia takiego porozumienia, a przepisy nie wymagają formy pisemnej, choć jest ona zalecana dla celów dowodowych.

Porozumienie stron pozwala na dowolne ustalenie daty zakończenia umowy, co daje dużą elastyczność w zarządzaniu czasem zakończenia współpracy.

Co warto zapamietać?:

• Okres wypowiedzenia umowy o pracę w 2025 roku zależy od stażu pracy: 2 tygodnie (poniżej 6 miesięcy), 1 miesiąc (6 miesięcy do 3 lat), 3 miesiące (powyżej 3 lat).
• Okres wypowiedzenia zaczyna się od pierwszego dnia miesiąca lub pierwszej niedzieli po złożeniu wypowiedzenia, w zależności od jego długości.
• Skrócenie okresu wypowiedzenia jest możliwe za zgodą obu stron lub w przypadku upadłości pracodawcy, z obowiązkiem wypłaty odszkodowania.
• Pracownik w okresie wypowiedzenia ma prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy oraz do wykorzystania urlopu wypoczynkowego.
• Umowę o pracę można rozwiązać za wypowiedzeniem, na mocy porozumienia stron lub bez wypowiedzenia w szczególnych przypadkach, takich jak naruszenie obowiązków przez pracodawcę.